گوهر شاد بیگم

ساخت وبلاگ

گوهر شاد بیگم

گوهر شاد بیگم همسر شاهرخ میرزای تیموری و مشاور اعظم امپراطوری بزرگ دودمان تیموری است که در سال 778 هجری قمری در شهر هرات دیده به جهان گشود.وی دختر امیر غیاث الدین جغتایی و ملقب به ترخان است که در نزد امیر تیمور گورکان از مقام و حیثیت والایی برخوردار بود.ترخان در فرهنگ ترکستانی به کسانی اطلاق می گردید که بدون اجازه ی قبلی، هر زمانی می توانستند به حضور شاه برود، در بسا موارد تقصیر و خطای او بخشیده شده و مالیات به دولت پرداخت نمی کرد.گوهر شاد بیگم نظر به داشتن اوصاف حمیده و خصایل پسندیده در سال 795 هجری قمری به عقد ونکاح شاهرخ میرزای تیموری در آمده و دو خواهر دیگرش به عقد و نکاح پسران تیمور بودند.الغ بیگ میرزا، بایسنقر میرزا و محمد جوگی میرزا پسران گوهر شاد بودند.گوهر شاد به عنوان وزیر و مشاور اعظم مدنیت بزرگ تیموریان، ایفای وظیفه نموده و این بانوی بزرگ هرات در رشد و اعتلای فرهنگ و هنر خدمات شایاتی را ایفا نموده که از جمله می توان به احداث 360 بنای بزرگ تاریخی عام المنفعه در سرتاسر خراسان کبیر اشاره نمود.احداث مسجد جامع و مدرسه ی مصلی،کتابخانه،دارالشفاء و خانقاه مدرسه ی گوهر شاد بیگم در سال 823 هجری قمری مسجد جامع و کتابخانه ی جوار زیارت امام رضا (ع) در مشهد از یادگار های مشهور وی است.گوهر شاد بیگم در امور رهبری نظام حکومت تیموریان، تربیت شاهزادگان تیموری،تشویق علما و هنرمندان،فرهنگیان وطلاب مدارس نقش بارزی ایفا نموده استو بانی عصر رنسانس هرات محسوب می شود.گنبد گوهر شاد بیگم در زمان حیاتش به شکل کلاه درویشی با ارتفاع بلند در میان مدرسه اش احداث گردید که در کنار مقبره اش، بایسنقر میرزای تیموری-شهزاده و هنرمند دودمان تیموری- نیز مدفون است.جسد شاهرخ میرزای تیموری توسط فرزندانش به سمرقند و بخارا منتقل شد. شایان ذکر است که گوهر شاد بیگم این بانوی فرهنگ دوست، سرانجام در نتیجه ی یک توطئه ی خائنانه توسط یکی از اقارب نزدیکش دنیا را بدرود گفته و در سمت غربی داخلی گنبد مدفون است.

مدرسه و مسجد گوهر شاد بیگم:

گوهر شاد بیگم پس از انتخاب مرکز رنسانس به مشوره ی مهندسین و صاحب نظران، اقدام به احداث مدرسه ی بزرگ و مسجد جامع نمود که به سبک خاص مکتب تیموریان اعمار و با آیات قرآنی و کاشی های مزین منقش گردید.این مدرسه دارای چهار مناره ی سر به فلک کشیده بود که در سمت غرب آن ایوانی با دو ایوانچه در و سمت ایوان، جهت ادای نماز طلاب مدرسه وجود داشت.در جهات شمال و جنوب مدرسه، اطاق هایی بوده که در وسط آنها صفه و تخته ی بزرگ جهت تدریس و محافل فرهنگی آنان در دو طبقه ساخته شده بود.در این مدرسه اطاق هایی برای متولیان،حافظان،استادان و طلاب اختصاص داده شده بود که از آنها استفاده می گردید و در وسط این مدرسه ی بزرگف حوض بزرگی از آب وجود داشت.

مسجد جامع گوهر شاد:

مسجد جامع گوهر شاد در سمت شمال شرقی مدرسه اش احداث گردید که دارای ایوان ها . صفه های شمالی و جنوبی بوده و در کنار آنها شبستان های بزرگ موقعیت داشت.کار احداث مسجدجامع گوهر شاد پس از تکمیل مدرسه اش آغز گردید و هنوز نا تمام بود که در 861 هجری قمری زمانی که سلطان ابو سعید گورکان-پسر میرانشاه، فرزند امیر تیمور- هرات را تصرف کرد، گوهر شاد بیگم به قتل رسید که خوشبختانه در زمان سلطنت سلطان حسین بایقرا، کار آن اختتام یافته و برایش متولی، خادم و اوقاف معین گردید.گوهر شاد بیگم در کنار مدرسه اش در بین گنبد رفیعی که منقش به کاشی و گچ بری بوده و به شکل کلاه درویشی اعمار گردیده و از ساخته های زمان خودش می باشد، در کنار بایسنقر میرزا، دیگر هنرمندان و خطاطان مشهور دوران تیموریان دفن گردید که تا کنون پابرجاست.

اولین زن مبارز ایران...
ما را در سایت اولین زن مبارز ایران دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : salahshor133 بازدید : 86 تاريخ : يکشنبه 7 اسفند 1401 ساعت: 23:02